Tüba-Tübitak Ödülleri Sahiplerini Buldu

Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumu (TÜBİTAK) ve Türkiye Bilimler Akademisi (TÜBA) Bilim Ödülleri, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın katılımıyla Cumhurbaşkanlığı Külliyesinde gerçekleştirilen törenle sahiplerini buldu. Cumhurbaşkanı Erdoğan, “İlim ve fikir dünyamıza önemli katkılar yapan, araştırmalarıyla, eserleriyle ortaya koydukları yeni bakış açılarıyla ufkumuzu aydınlatan tüm bilim insanlarımıza şükranlarımı sunuyorum.” dedi.

 

Cumhurbaşkanı Erdoğan, Beştepe Millet Kongre ve Kültür Merkezi’nde düzenlenen TÜBA ve TÜBİTAK Bilim Ödülleri Töreni’nde yaptığı konuşmada, "Hem bilimdeki güncel gelişmeleri anbean takip etmek, bunları özümsemek ve içselleştirmek, hem de milli kimliğimize münhasır fikir ve eserlerle geleceğimizi inşa etmek zorundayız." mesajı verdi. Erdoğan, TÜBA Ödülleri kapsamında bu sene, birbirinden kıymetli 38 bilim insanına ödül ve beratlarını, TÜBİTAK Bilim ve Teşvik Ödülleri'ni ise 8 farklı üniversiteden 11 hocaya takdim edeceklerini söyledi.

 

“HOCALARIMIZI TEBRİK EDİYORUM”

Cumhurbaşkanı Erdoğan konuşmasına 11 Haziran'da ebediyete uğurladıkları Prof. Dr. Gazi Yaşargil'i ve Türkiye Bilimler Akademisi'ne emek vermiş fakat bugün aralarında olmayan tüm bilim insanlarını rahmetle yad ederek başladı.

 

Elektro-kimyadan katı cisimler mekaniğine, deneysel psikolojiden RNA biyolojisine, diş hekimliğinden nöroloji, tarih ve felsefeye, çok geniş bir yelpazede çalışmalar yürüten bilim insanlarını tebrik eden Erdoğan, “Uluslararası Akademi Ödüllerimizi, Sağlık ve Yaşam Bilimleri kategorisinde iki önemli isme veriyoruz. Üstün Başarılı Genç Bilim İnsanı Ödüllerimizi, Eczacılık Özel Ödülü de dahil olmak üzere, 28 genç akademisyenimize takdim ediyoruz. 4'ü telif eser, 3’ü jüri özel ödülü, 1'i Halil İnalcık Özel Ödülü olmak üzere, 8 hocamızı da Bilimsel Telif Eser Ödülü ile buluşturuyoruz. Böylece, bugüne kadar TÜBA-GEBİP ödülü kazanan bilim insanlarımızın sayısı 697'ye, TESEP kapsamında ödüllendirilen eser sayısı da 254'e yükselmiş oluyor. Şunu da belirtmek isterim. Ödül alan hocalarımızın görev yaptıkları yükseköğretim kurumlarına baktığımızda, hemen her bölgemizin listede yer aldığını görüyoruz. Karadeniz'den Marmara'ya, Ege'den Doğu Anadolu ve İç Anadolu'ya... Bu tablo, farklı şehirlerimizdeki üniversitelerin bilim havuzuna yeni ve yenilikçi katkılar yaptıklarının açık bir göstergesidir.” dedi.

 

“BİLİMİN EN TEMEL ÖZELLİĞİ, BİRİKİM VE EVRENSELLİĞE DAYALI OLMASIDIR”

Erdoğan, insanın, fıtratı icabı soran ve sorgulayan bir varlık olduğunu, bilmek, anlamak, büyüklerin ifadesiyle fehmetmek istediğini bildirdi. Doğanın, tarihin, eşyanın, kainatın, kısacası eskilerin 'tekevvünat' dediği oluşların anlamını kavramanın, esbab-ı mucibelerin peşine düşmenin, insan olmanın ayırıcı vasfı olduğunu vurgulayan Erdoğan, şu değerlendirmelerde bulundu:

 

"Bilimin en temel özelliği ise birikim ve evrenselliğe dayalı olmasıdır. Dünyanın farklı yerlerinde üretilen bilimsel bilgi, hem mukayeseli hem de etkileşimli bir şekilde sürekli gelişir ve güncellenir. Astronomiden tıbba, matematikten mimariye, dünyaya sayısız değerler kazandırmış bir medeniyetin devamı ve mensubu olarak bu alanda hamdolsun, önde gelen ülkeler arasındayız. Mesela astronomiye ilişkin çalışmalar; kendi zamanının çok ötesinde bir tasarım ve işleve sahip olan usturlaplarla, takvimlerle, su saatleri ve daha pek çok araçla, bizde bin yıl öncesine uzanmaktadır. Batı'da kurulan ilk üniversiteler, bizim eğitim metotlarımızın ve müfredatımızın örnek alınması suretiyle faaliyetlerine başlamıştır. Asırlar boyunca ilim erbabımız, kültür ve sanat erbabımız, gerek bu topraklara, gerek Batı'ya, gerekse tüm insanlığa çok değerli eserler hediye etmiştir. Hekimlerimiz, alimlerimiz, mütefekkirlerimiz, mimarlarımız, şairlerimiz, hülasa zihin ve gönül dünyamızı yoğuran yüzlerce, binlerce mahir el, bugünkü medeniyetin temellerini atmıştır."

 

“ECDADIMIZLA İFTİHAR EDECEĞİZ AMA GEÇMİŞE DE TAKILIP KALMAYACAĞIZ”

Tarihte iz bırakan medeniyetlerin insanlığa yön veren şahsiyetler üzerine inşa edildiğini dile getiren Cumhurbaşkanı Erdoğan, konuşmasına şöyle devam etti:

 

"Bu hakikati, merhum Nurettin Topçu Üstadımız, 'Büyük mezarların üstünde, büyük vatanlar vardır. Büyük ölüleri olmayan milletler, ebedi olamazlar. Büyük ruhu vatan toprağına karıştıranlar; milletleri ebedi yapan mezarlarda ebediyetle kucak kucağa yatanlar; peygamberler, veliler, filozoflar ve sanatkarlardır. Anadolu toprağının altında, bize bin yıllık maziden emanet olan büyük mezarlar, ebedi ruhlarını bizim varlığımıza karıştırdıkça, ruhlarımıza düşman olan sefillerin zehirli tesirleri bizi imha edemez' diyerek ifade ediyor. Evet… Biz, yalnızca hayatta olan ilim ve gönül erbabımızla değil, toprağın altındaki münevverlerimizle de yaşayan bir milletiz. Eserlerimizle, fikirlerimizle, bu topraklarda yetişen alimlerimizle bilime ve insanlığa geçmişte çok önemli katkılar yaptık. Elbette bunu söylerken, geçmişin parıltılı günleriyle kendimizi avutalım demiyorum. Ecdadımızla daima iftihar edeceğiz ama geçmişe de takılıp kalmayacağız. Meşhur ifadeyle 'Geleneğin küllerle oyalanmak değil, ateşi geleceğe taşımak' olduğunu unutmayacağız."

 

“TÜRKİYE, AVRUPA, ASYA VE ORTA DOĞU ARASINDA DİJİTAL BİR KÖPRÜ KURACAK”

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, kısa süre önce Türkiye'de ilk kez hiper ölçekli bir bulut bölgesinin kurulmasına yönelik stratejik bir mutabakat imzalandığını belirterek, "2028-29 yıllarında faaliyete geçmesi planlanan bu projeyle Türkiye, Avrupa, Asya ve Orta Doğu arasında dijital bir köprü kuracak. Ülkemiz bölgesinin veri üssü konumuna gelecektir." dedi.

 

Bilim ve teknoloji alanındaki çalışmalarda da bu durumun geçerli olduğunu ifade eden Erdoğan, hükümet olarak bilimsel faaliyetleri, araştırma geliştirme aşamasından sahadaki somut çıktılarına kadar her alanda desteklediklerini dile getirdi. Özellikle gençlerin bilimsel üretim yapmaya teşvik edildiğini, geliştirdikleri projelere önemli destekler sunulduğunu söyleyen Erdoğan, sadece TÜBİTAK bünyesindeki akademik AR-GE destek programlarıyla son 23 yılda 36 bini aşkın projeye 153 milyar lira kaynak tahsis ettiklerini bildirdi. Aynı dönemde 415 bin 119 bilim insanına 46,5 milyar lira destek sağlandığını aktaran Erdoğan, özel sektörde de 28 bin 493 projeyi 134 milyar liralık güçlü bir kaynakla desteklediklerini kaydetti.

 

“53 BİN 394 PROJEYE 8,22 MİLYAR LİRALIK DESTEK VERDİK”

Erdoğan, bilim kültürünü ülkenin her köşesine yaymak amacıyla 2007'den bu yana 53 bin 394 projeye 8,22 milyar liralık destek verdiklerini belirterek, "Teknoparklarımızın sayısını 2'den 113'e, ilk kez bizim hayata geçirdiğimiz AR-GE merkezlerinin sayısını sıfırdan 360'a, teknoparkı olan illerimizin sayısını 2'den 64'e yükselttik." açıklamasında bulundu.

 

Cumhurbaşkanı Erdoğan, Milli Uzay Programı'yla, Ulusal ve Uluslararası Lider Araştırmacılar Programı'yla farklı düzeylerdeki burs, staj, eğitim ve atölye programlarında öğrenen, öğreten, üreten ve ülkeye katkı vermek isteyen tüm gençlerin yanında olduklarını söyledi.

 

Milli Teknoloji Hamlesi'yle büyük bir ivme yakaladıklarını hatırlatan Erdoğan, geçen eylül ayında 13'üncüsü düzenlenen TEKNOFEST ile milyonlarca genci bilimle, teknolojiyle, inovasyonla buluşturduklarını kaydetti.

 

“325 BİN METREKAREDEN 800 BİN METREKAREYE ÇIKARDIK”

Cumhurbaşkanı Erdoğan, Türkiye'nin 81 ilini üniversitelerin yanı sıra kütüphanelerle, bilim, eğitim ve gençlik merkezleriyle donattıklarını, 7 yıl içinde kütüphane kullanım alanını 325 bin metrekareden 800 bin metrekareye çıkardıklarını belirterek, "Yeni açılacaklarla birlikte 2026'da kütüphane kullanım alanımızı 1 milyon metrekarenin, oturma kapasitemizi ise 200 bin kişinin üzerine taşımayı hedefliyoruz. 300 milyon elektronik kaynağın yanı sıra 141 milyon 700 bin kaynak ile dünyanın 3'üncü büyük kütüphanesi olan Cumhurbaşkanlığı Millet Kütüphanesi'ni öğrenci ve akademisyenlerimizin istifadesine sunduk." diye konuştu.

 

“MİLLETİMİZİN ÇALIŞKANLIĞINA, ZEKASINA VE KEŞİF KABİLİYETİNE İNANIYORUZ”

İnsana ve bilgiye yapılan bu yatırımların semeresini geniş bir yelpazede toplamaya başladıklarının altını çizen Erdoğan, bir dönem yüzde 80 oranında dışa bağımlı olunan savunma sanayi alanında gelinen noktayı herkesin bildiğini söyledi.

 

Yapay zekadan otonom sistemlere, veri depolama ve işleme merkezlerinden insansız teknolojilere pek çok ülkenin imrenerek baktığı çalışmalara imza attıklarını anlatan Erdoğan, şöyle devam etti:

 

Daha burada sayamayacağım pek çok sahada emin adımlarla hedeflerimize yürüyoruz. Dünyanın en iyileri arasında yer alacağımız bir lige yükseliyoruz. Bütün bunları önümüze çıkartılan çeşitli engellere rağmen, Sinop'taki füze denemelerimize 'balıklar tedirgin oluyor' diyerek karşı çıkan muhalefetin sığlığına rağmen başarıyoruz. Çünkü biz muhalefet halen bir türlü anlayamasa da milletimizin bilgisine, birikimine, çalışkanlığına, zekasına ve keşif kabiliyetine inanıyoruz. Biz işte bu salonda bulunan bilim insanlarımızın zorlukları aşma iradesine, Türkiye'ye hizmet etme şevkine sonuna kadar güveniyoruz."

 

BAKAN KACIR: “HEDEFİMİZ 2030'DA 210 MİLYAR DOLARI AŞMAK”

Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mehmet Fatih Kacır, Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın liderliğinde, tüm dünyanın yakından takip ettiği büyük atılımlar gerçekleştirdiklerine dikkati çeken Kacır, bölgesinde oyun kurucu, dünyada söz sahibi bir Türkiye'yi adım adım inşa ettiklerini belirtti.

 

Türkiye'nin, bir zamanlar "hayal" olarak görülen nice projeyi gerçeğe dönüştürdüğünü ve öğrenilmiş çaresizlikleri zihinlerden söküp attığını dile getiren Kacır, şu değerlendirmede bulundu: "2002'den bu yana teşviklerimizle büyüyen AR-GE harcamalarımızın 15 kat artarak 19,9 milyar dolara, AR-GE insan kaynağımızın 10 kat artarak 310 bine ulaşması bilim ve teknoloji temelli kalkınma yolculuğumuzda kat ettiğimiz muazzam mesafenin göstergesidir. Zat-ı devletlerinizin liderliğinde ortaya koyulan güçlü irade sayesinde, kendi insansız hava araçlarını, füzelerini, mühimmatını, jet motorlarını, uçaklarını, helikopterlerini, uydularını, radar ve elektronik harp sistemlerini geliştiren bir ülkeyiz. Bizden neyi esirgiyorlarsa, onun daha iyisini yerli ve milli olarak geliştiriyor, üretiyoruz. Savunma sanayisinde yakaladığımız büyük ivme, milletimizin bilim ve teknolojide zirveye yürüyüşünde yeni başarıların kapısını aralıyor. Üretimimizi her geçen yıl daha katma değerli, daha ileri teknolojili düzeye çıkarıyoruz. Orta-yüksek ve yüksek teknolojili ürün ihracatımızı, 23 yılda 10 milyar dolardan 109 milyar dolara yükselttik. Bu yıl yüzde 9,6 artış yakaladık. Hedefimiz 2030'da 210 milyar doları aşmak. HIT-30 Programı'yla mobilite, biyoteknoloji, yarı iletkenler, yeşil enerji, haberleşme, uzay teknolojileri ve ileri imalat alanlarında, ülkemizi büyük ölçekli yatırımlarla buluşturuyoruz."

 

TÜBİTAK ÖDÜLLERİ

TÜBİTAK tarafından gerçekleştirilen değerlendirmeler sonucunda, 2025 yılında 8 farklı üniversiteden bilim insanlarına 2 Bilim ve 9 Teşvik ödülü, Cumhurbaşkanı Erdoğan tarafından takdim edildi.

 

Bilim ödülü kategorisinde, Temel Bilimler alanında Prof. Dr. Alper Kiraz, Sağlık Bilimleri alanında Prof. Dr. Ahmet Oğuzhan Özen, bilimsel çalışmalarıyla ödül almaya hak kazandı.

 

Teşvik ödülü kategorisinde ise Temel Bilimler alanında; Doç. Dr. Çağatay Dengiz, Doç. Dr. Talip Serkan Kasırga, Doç. Dr. Safacan Kölemen, Mühendislik Bilimleri alanında; Doç. Dr. Levent Beker, Sağlık Bilimleri alanında Prof. Dr. Neslihan Üstündağ Okur, Öğr. Gör. Dr. Buse Cevatemre Yıldırım, Sosyal ve Beşeri Bilimler alanında; Doç. Dr. Meltem İneli Ciğer, Prof. Dr. Bekir Bora Dedeoğlu ve Prof. Dr. Hatice Yıldız Durak, yürüttükleri çalışmalar neticesinde ödül aldı.

 

TÜBA ULUSLARARASI AKADEMİ ÖDÜLLERİ

Törende TÜBA bünyesinde; 2 Uluslararası Akademi Ödülü, 28 Üstün Başarılı Genç Bilim İnsanı (GEBİP) ödülü ve 8 Bilimsel Telif Eser (TESEP) ödülü olmak üzere toplamda 38 ödül sahiplerine, Cumhurbaşkanı Erdoğan tarafından takdim edildi.

 

Uluslararası Akademi Ödülleri kategorisinde, bilimsel çalışmaları neticesinde Prof. Dr. Mutlu Özcan ve Prof. Dr. Dirk M. Hermann ödül almaya hak kazandı.

 

TÜBA-GEBİP ÖDÜLÜ KAZANAN BİLİM İNSANI SAYISI 697’YE YÜKSELDİ

TÜBA-GEBİP Ödülleri bu yıl da büyük ilgi gördü. Ahmet ve Nezahat Keleşoğlu TÜBA-GEBİP Eczacılık Özel Ödülü de dahil olmak üzere toplam 28 genç bilim insanı bu prestijli ödüle layık bulundu. Böylece tarihte TÜBA-GEBİP ödülü kazanan bilim insanı sayısı 697’ye yükseldi.

 

TÜBA BİLİMSEL TELİF ESER (TESEP) KAPSAMINDA ÖDÜLLENDİRİLEN ESER SAYISI 254’E ULAŞTI

Akademik eser üretimini teşvik eden TESEP Ödülleri kapsamında ise toplam 8 eser ödüle değer bulundu. Bu eserlerden 4'ü Telif Eser Ödülü, 1'i Halil İnalcık Özel Ödülü ve 3'ü Jüri Özel Ödülü ile ödüllendirildi. Böylece TESEP kapsamında ödüllendirilen eser sayısı 254’e ulaştı.

 

TÜBA 2025 Ödül Sahipleri Doğa Bilimleri alanında; Dr. Öğr. Üyesi Gökhan Alkaç, Doç. Dr. Muhammed Nurullah Ateş, Doç. Dr. Nihal Terzi Çizmecioğlu, Dr. Öğr. Üyesi Emre Ozan Polat, Doç. Dr. Serap Aksu Ramazanoğlu, Doç. Dr. Naci Saldı, Doç. Dr. Muhammed Üçüncü, Mühendislik Bilimleri alanında; Doç. Dr. Emrah Şefik Abamor, Prof. Dr. Egemen Avcı, Prof. Dr. Mehmet Dördüncü, Doç. Dr. Hümeyra İspirli, Prof. Dr. Çağrı Koç, Prof. Dr. Faruk Özel, Doç. Dr. Aytekin Uzunoğlu, Sosyal Bilimler alanında; Doç. Dr. C. Ceyhun Arslan, Dr. Öğr. Üyesi Dilay Zeynep Karadöller Astarlıoğlu, Dr. Öğr. Üyesi Zehra Bilgin, Dr. Öğr. Üyesi Eren Günseli, Doç. Dr. Sezen Kışlal, Dr. Öğr. Üyesi Emine Şahin, Prof. Dr. Rabia Meryem Yılmaz, Sağlık Bilimleri alanında; Dr. Can Altunbulak, Prof. Dr. Seda Nur Topkaya Çetin, Doç. Dr. Mert İlker Hayıroğlu, Doç. Dr. Fatih Kar, Dr. Öğr. Üyesi Duygu Kuzuooğlu Öztürk, Doç. Dr. Mehmet Yıldız, Ahmed ve Nezahat Keleşoğlu Tüba-Gebip Eczacılık Özel Ödülü; Prof. Dr. Merve Güdül Bacanlı.

 

 “İLK TÜRK ANTARKTİKA DENİZCİLİK HARİTASI” TAKDİM EDİLDİ

2025 TÜBA – TÜBİTAK Bilim Ödülleri Töreni, tarihi bir ana da tanıklık etti. Tören kapsamında Cumhurbaşkanı Erdoğan’a, Türkiye’nin kutup bölgelerindeki bilimsel varlığının bir sembolü olan “İlk Türk Antarktika Denizcilik Haritası” takdim edildi.

 

2017 yılından bu yana Cumhurbaşkanlığı himayelerinde, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı sorumluluğunda yürütülen Ulusal Kutup Araştırmaları, meyvelerini vermeye devam ediyor. TÜBİTAK Kutup Araştırmaları Enstitüsü (KARE) ile Deniz Kuvvetleri Seyir Hidrografi ve Oşinografi Dairesi Başkanlığı’nın (SHODB) 2018 yılından bu yana yürüttüğü titiz ölçüm ve saha çalışmaları sonucunda hazırlanan harita, Türk denizcilik ve bilim tarihi için bir milat niteliği taşıyor. Bu haritanın sol tarafında Piri Reis’in çizdiği dünya haritası, sağ tarafında ise büyük denizcimizden ilham alan haritacılarımızın ortaya koyduğu Lystad Körfezi haritası yer alıyor. Her iki harita, bir komposizyon içerisinde birleştirilerek harita geleneğimizin tarihsel sürekliliği vurguluyor.

 

Horseshoe Adası ve Lystad Körfezi Türk Bilimsel Araştırma Kampı’nın da yer aldığı Horseshoe Adası’nın batısındaki Lystad Körfezi’ni kapsayan bu harita, Türkiye’nin Antarktika’daki varlık gücünü bilimsel ve teknik bir mühürle tescilliyor. 2024 yılında üretimi tamamlanan çalışma, uluslararası denizcilik standartlarında yüksek prestijli bir adım olarak “INT 9167” koduyla uluslararası harita kataloğuna eklendi.

 

BAKAN KACIR’DAN CUMHURBAŞKANLIĞI MİLLET KÜTÜPHANESİ’NE EL YAZMASI ESER HEDİYESİ

Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mehmet Fatih Kacır, Cumhurbaşkanı Erdoğan’a Mühendishâne-İ Berrî-İ Hümâyûn, bugünkü Adıyla İstanbul Teknik Üniversitesi’nin 4. Rektörü ve İTÜ tarihinin en değerli hocalarının başında gelen Hacı Hafız Hoca İshak Efendinin kendi el yazısı ile yazmış olduğu son kitabı olan Kavaid-İ Ressamiye Kitabını takdim etti.  Eser, 1834 Yılında Kaleme alındı. Osmanlı Devleti 2. Mahmut Devrinde yeni kurulan orduda genç subayları mimari bilgiyle donatmak üzere hazırlanan; aynı zamanda topoğrafya, arazi ölçümü, peyzaj ve binalara ait ölçü alma teknikleri ve mühendislik tarihimizin ayrıntılı olarak çizim tekniğini öğreten ilk ve tek kitap sayılır.

 

Bu kitap yazılmadan önce mimari ve harita çizimleri gerçek standartlarında topoğrafya ve mimari kurallara uygun değildi. Kavaid-İ Ressamiye kitabından sonra Mühendishane’nin Talebe ve Mezunları tarafından harita, ve planlar gerçeğe yakın olarak çizildi. 587 başlık altında 350 sayfayı aşkın geometrik mimari ve çizim teknikleri hakkında ayrıntılı bilgiler içeren bu özel kitap Sayın Cumhurbaşkanımızın Himayelerine, Cumhurbaşkanlığı Millet Kütüphanesine arz edildi.

 

TÜBA TÜRK-İSLAM BİLİM KÜLTÜR MİRASI DİZİSİNE AİT 70 ESER AÇIK KAYNAK OLARAK CUMHURBAŞKANI ERDOĞAN’A TAKDİM EDİLDİ

Türk-İslam Bilim Kültür Mirası (TİBKM) Projesi kapsamında 2025 yılı itibarıyla tamamlanan 70 eserin özet bilgileri içeren dokümanları ile eserlerin açık kaynak olmak üzere hazırlanan dijital versiyonlarından oluşan çalışmayı takdim etti. Ayrıca TÜBA’nın 2025 yılında yayımladığı Türkçe ve İngilizce eserler arasında bulunan Türk Devletleri Tarih Atlası (The Historical Atlas of Turkic States), Küresel Sorunlar İçin Bilim Diplomasisi (Science Diplomacy for Global Challenges), 2 ciltlik Emir Timur ve Mirası ile Beylikten Cihan Devletine Osmanlılar adlı yayınlardan oluşan bir seçki de sunuldu. Bu eserler arasında ilk kez okuyucu ile buluşturulan UNESCO Tarafından 2025 Ali Kuşçu Yılı ilan edilmesi nedeniyle özel çalışılmış dönemin matematik kitapları da bulunuyor.